Etykiety

6.21.2015

"Zabić drozda" Harper Lee


"Drozdy nic nam nie czynią poza tym, że radują nas swoim śpiewem. Nie niszczą ogrodów, nie gnieżdżą się w szopach na kukurydzę, nie robią żadnej szkody, tylko śpiewają dla nas z głębi swoich ptasich serduszek. Dlatego właśnie grzechem jest zabić drozda."

Lata trzydzieste ubiegłego wieku w miasteczku Maycomb, stan Alabama. Jest to jednio z tych miejsc gdzie mieszkańcy doskonale się znają i wiedzą o sobie niemal wszystko (lub tylko tak im się wydaje). Wśród tej niewielkiej społeczności istnieje jednak bardzo duże rozwarstwienie oparte nie tylko na majętności ale i mentalności. Istnieją wykształceni, dobrze sytuowani, ubodzy, pogrążeni w patologii, tajemniczy i niebezpieczni. Pomimo tak znaczących różnic łączy ich jeden wspólny pierwiastek, który czyni z nich jedność - są biali. Czarnoskórzy mieszkańcy Maycomb to głównie robotnicy fizyczni i służący, którzy w większości przypadów nie cieszą się szacunkiem "uprzywilejowanej" części społeczeństwa.

Wyjątkowo upalne lato mija małej Skaut (zwanej też Skarbem) oraz jej starszemu bratu na beztroskiej zabawie z dala od problemów dorosłych. To co wypełnia ich dni to zabawa w oponie czy odgrywanie scenek teatralnych. Dzieciaki wychowuje ich ojciec - Atticus Finch. Mężczyzna jest wziętym, miejscowym adwokatem, który ponad wszystko ceni szacunek do drugiego człowieka i prawość. Mimo, że jego żona zmarła wiele lat temu, Atticus znakomicie odnajduje się w roli autorytetu i opiekuna. Jest dla swoich dzieci przewodnikiem po świecie dorosłych. Poświęca swoim dzieciom wiele uwagi i wykazuje się cierpliwością, starając się tłumaczyć młodym to, co dla ich niewinnych duszyczek może być niepojęte. W domu rodziny Finchów mieszka również czarnoskóra służąca i kucharka - Calpurnia, która jest dla Skarba i Jema najlepszą opiekunką i pewnym sensie zastępuję im matkę.

Historia przedstawiona na łamach książki opowiedziana jest słowami dziewięcioletniej Skaut, która na naszych oczach dojrzewa i snuje przemyślenia, które znacząco wpłyną na to, kim stanie się w przyszłości. Jej ojcu przyjdzie się zmierzyć z jedną z najtrudniejszych spraw sądowych w jego życiu.  Wierny swoim przekonaniom, w zgodzie z sumieniem, staje się obrońcą w trudnej sprawie gwałtu. Nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie fakt, że oskarżony jest czarnoskórym, młodym mężczyzną, który rzekomo dopuścił się nieprawości na białej kobiecie. Zarówno Atticus, jak i jego dzieci staną się obiektem szykan białej części społeczeństwa Maycomb. Skaut i Jem zetkną się z okrutnym światem dorosłych, gdzie znaczenie ma kolor skóry i pochodzenie. Światem, gdzie główne skrzypce grają uprzedzenia do mniejszości rasowej i pozycja społeczna. Dzieciaki są w pewnym sensie niemym światkiem tamtych wydarzeń. Przeczuwają, że gra toczy się o śmierć i życie niewinnego, ciężko pracującego człowieka, który stara się zapewnić godny byt żonie i trójce swoich dzieci. Ich zdanie jednak nic nie znaczy. Co przecież znaczy głos małego dziecka w bezwzględnym świecie dorosłych?

"Zabić drozda" to bez wątpienia klasyka literatury, mądra, wspaniała i zarazem przerażająca. Fabuła opowiedziana słowami dziecka, którego umysł jest "świeży" i nie otruty rasizmem, zdaje się być znacznie głębszym i mocniejszym przekazem. Dla małej dziewczynki decyzje podejmowane przez dorosłych są niezrozumiałe, niesprawiedliwe i pozbawione sensu. Skaut uczy się ponadto pokonywać własne uprzedzenia i przekonuje się jak wiele złego mogą wyrządzić pomówienia i plotki.

Jestem pewna, że do tej powieści będę powracała regularnie i stanie się ona lekturą obowiązkową polecaną najbliższym i znajomym.

3 komentarze:

  1. Dawno temu czytałam, a dzięki Twojej recenzji zafunduję sobie "powrót"

    OdpowiedzUsuń
  2. Już mi ją polecali i od dawna mam ją w swoim kajeciku, który mi towarzyszy podczas odwiedzin biblioteki. Teraz jeszcze bardziej mi się zachciało tego drozda. Podejrzewam,że jak wypożyczę książkę, to po przeczytaniu będę ją chciała mieć na półce :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Czytałam dawno temu na konkurs i miło wspominam. Piękna i mądra lektura
    Moje-ukochane-czytadelka

    OdpowiedzUsuń

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...